O ran maethu, mae llawer o chwedlau ar led ynghylch pwy a all faethu neu na all faethu ac, yn ogystal â rhagdybiaethau am y plant sydd mewn gofal maeth, yn enwedig pobl ifanc yn eu harddegau.
Mewn gwirionedd, gallwch gyfuno gwaith â maeth, ni waeth a ydych chi’n sengl neu mewn perthynas.
Bod yn sengl – boed yn ddyn neu’n fenyw – yw un o’r chwedlau lu sy’n bodoli ond cyn belled â’ch bod chi dros 18 oed a bod gennych chi ystafell wely sbâr, nid yw statws eich perthynas yn ffactor sy’n penderfynu a allwch chi faethu ai peidio.
mae pob gofalwr maeth posibl yn dod atom ni ar lefel gyfartal, ac mae pob yn cael ei drin yn gyfartal hefyd.
Mae’n wir, gall fod heriau i fod yn ofalwr maeth sengl ar yr ystyr nad oes gennych chi rywun i rannu’r baich ag ef pan fydd unrhyw anawsterau’n codi. Fodd bynnag, darperir cyfoeth o gymorth ac arweiniad i ofalwyr maeth gan Faethu Cymru Abertawe, ac mae ein cymuned gofalwyr maeth wrth law i ddarparu cyngor a chymorth i gyd-ofalwyr maeth. Dydych chi byth yn unig.
Ond rydyn ni’n argymell bod gan ein gofalwyr maeth rwydwaith teuluol a ffrindiau cryf a all helpu yn ôl yr angen. Rydym hefyd yn annog ein gofalwyr maeth (hen a newydd) i gymryd rhan yn y digwyddiadau a’r grwpiau cymorth sydd ar gael gan y bydd hyn yn helpu i gysylltu â rhagor o ofalwyr maeth a sefydlu cyfeillgarwch amhrisiadwy a hirhoedlog, o bosibl.
Gall bod yn rhiant maeth sengl fod o fantais mewn achosion lle mai dim ond gydag un rhiant maeth (gwryw neu fenyw) y gellir lleoli plentyn.
Y gwir amdani yw ein bod ni’n chwilio am ofalwyr maeth gwych sy’n gallu cefnogi ac annog plant a phobl ifanc sy’n agored i niwed, a gall person sengl – boed yn ddyn, yn fenyw, yn hoyw, yn syth neu’n drawsryweddol – wneud hyn yr un mor effeithiol â chwpl.
nid confensiynau ac unedau teuluol traddodiadol sydd wrth wraidd maethu.
Mae’n golygu gofal, amynedd a goddefgarwch a’r holl rinweddau pwysig eraill y mae eu hangen ar ofalwyr maeth.
Nid yn unig y mae llawer o bobl yn credu y bydd bod yn sengl yn eu rhwystro rhag bod yn addas i faethu, ond mae llawer hefyd yn aml yn betrusgar ystyried maethu pobl ifanc yn eu harddegau oherwydd barn ragdybiedig eu bod yn anoddach gofalu amdanynt. Mae’n bwysig cofio bod ar bobl ifanc angen cartrefi cariadus cymaint ag y mae plant iau yn ei wneud.
Yn anffodus, mae pobl ifanc yn eu harddegau yn aml yn wynebu stereoteipiau negyddol sy’n achosi iddyn nhw symud o amgylch lleoliadau gwahanol, dim ond oherwydd ei bod yn anodd dod o hyd i ofalwyr maeth a fydd yn maethu yn eu harddegau.
mae Wendy ac Alex yn ofalwyr sengl, sy’n gweithio’n amser llawn ac sy’n gofalu am blant hŷn, sydd yn eu harddegau yn bennaf.
Mae Wendy Jenkins yn fam i un mab, ac yn nain i ddau fachgen ifanc. Mae hi wedi gweithio’n llawn amser ers i’w mab fod yn 12 oed; mae hi’n 36 erbyn hyn.
Mae Wendy wedi cael amrywiaeth o swyddi, a phob un mewn rolau gofal cymdeithasol yn gyffredinol. Fodd bynnag, cyhyd ag y gallai gofio, roedd ganddi awydd ac awch i fod yn ofalwr maeth. Dim ond pan awgrymodd ffrind seibiant y sylweddolodd Wendy y gallai fod yn opsiwn a chyd-fynd â’i bywyd o weithio’n amser llawn a bod yn fam sengl.
I ddechrau, ymunodd ag asiantaeth faethu breifat am bedair blynedd ond penderfynodd drosglwyddo i Faethu Cymru Abertawe am nad oedd ei hasiantaeth hi yn ei defnyddio hi am lawer o gyfnodau seibiant. Mae Wendy yn darparu seibiant i bobl ifanc dros 11 oed.
“mae maethu plant hŷn yn gweddu i’m sgiliau a’m profiad.”
Meddai Wendy: “Oherwydd fy mod i’n dal i weithio’n amser llawn a bod yn rhan fawr o fywyd fy nau ŵyr ifanc, mae cynnig seibiant rheolaidd yn gweddu i’m hanghenion i ac mae’n golygu y galla i gefnogi gofalwyr maeth eraill gyda gwasanaeth y mae mawr ei angen.
“Mae maethu plant hŷn yn gweddu i’m sgiliau a’m profiad i. Rwyf wrth fy modd yn cael y bobl ifanc hyn yn dod draw i aros. Yn un o’m swyddi blaenorol, gweithiais i gyda’r rhai sy’n gadael gofal ifanc felly rwy’n ymwybodol o sut maen nhw’n teimlo am fod dan ofal a pha mor bwysig yw cael y gofalwr maeth cywir a fydd yn cymryd yr amser i wrando, cynnig dod o hyd i atebion, a rhoi cyngor am eu pryderon.”
Ac er bod y plant hŷn yn aros gyda Wendy ar sail seibiant, mae hi bob amser yn cadw mewn cysylltiad â nhw – maen nhw’n aml yn anfon ei negeseuon testun ar hap.
Yn y cyfamser, mae Alex yn ei 30au ac yn gweithio yng Ngwasanaethau Iechyd Meddwl Plant. Er ei fod yn gweithio’n amser llawn ac yn hyfforddi’n ddyddiol i baratoi ar gyfer digwyddiadau triathlon, mae maethu yn rhywbeth yr oedd wedi bod yn meddwl amdano ers sawl blwyddyn ond roedd yn ofni na fyddai’n addas.
“mae pob un person yn dod â phersbectif a set o sgiliau gwahanol i faethu.”
Alex: “Er fy mod wedi bod yn meddwl am faethu ers sawl blwyddyn, fe wnes i oedi mynd amdani oherwydd, am ryw reswm, roeddwn i’n meddwl na fyddwn i’n cael fy ystyried yn addas o ganlyniad i fod yn ddyn sengl a gweithio’n amser llawn.”
Fodd bynnag, ni ddylai bod yn ofalwr sengl byth atal neb rhag maethu, ac nid yw’n rhwystr chwaith. Mae rhai plant a phobl ifanc yn fwy addas ar gyfer bod yn ofalwyr sengl, yn enwedig y rhai sydd heb unrhyw blant eraill sy’n byw gartref.
Mewn gwirionedd, mae gan Faethu Cymru Abertawe lawer o ofalwyr maeth sengl. Mae bron i 30% o’n cartrefi maethu yn cynnwys gofalwyr sengl.
Alex: “Mae pob un person yn dod â phersbectif a set o sgiliau gwahanol i faethu – ni waeth beth yw eich statws priodasol neu gyfeiriadedd rhywiol. Am wn i yn fy achos i, roedd bod yn sengl yn gwneud y broses yn llawer cynt ac yn rhwydd. “
Roedd Alex wedi meddwl am faethu ers blynyddoedd lawer, ond cynyddodd yr awydd pan ddechreuodd weithio yn y Gwasanaethau Iechyd Meddwl Plant.
Alex: “Roedd gallu cynnig lle diogel i berson ifanc bob amser yn rhywbeth rydw i wedi meddwl amdano. Roedd gweithio yng Ngwasanaethau Iechyd Meddwl Plant yn golygu bod gen i ymwybyddiaeth o’r heriau a wynebir yn aml wrth geisio dod o hyd i leoliadau priodol ar gyfer plant maeth.”
mae maethu’n llawer mwy hyblyg nag y mae pobl yn ei feddwl!
Er bod Alex yn meddwl, i ddechrau, y byddai gweithio’n amser llawn yn lleihau ei siawns o faethu, mewn gwirionedd, mae maethu yn llawer mwy hyblyg nag y mae pobl yn ei feddwl.
Gallwch chi faethu’n fwy rhan-amser drwy gynnig seibiant neu arosiadau byr am ychydig nosweithiau’r mis. Gallwch chi benderfynu maethu ar sail tymor byr a allai fod yn cynnig cartref i blentyn am un noson, cwpl o wythnosau, sawl mis, neu hyd at ddwy flynedd. Neu fe allech chi gynnig cartref cariadus i blentyn yn y tymor hir nes iddo droi’n 18 oed.
Gallwch chi hyd yn oed newid y math o faethu rydych chi’n cael eich cymeradwyo ar ei gyfer. Er enghraifft, gallech chi ddechrau drwy ddarparu seibiant ac wedyn os penderfynwch chi yr hoffech chi gynnig cartref i blentyn yn fwy llawn amser, gallwch chi fynd i’r panel am newid cymeradwyaeth.
A dyna a wnaeth Alex.
Alex: “Roeddwn i’n meddwl mewn gwirionedd, pe bawn i’n ymrwymo yn y tymor hir i berson ifanc, na fyddwn i’n gallu hyfforddi a gweithio’n amser llawn.”
Fodd bynnag, pan gafodd fachgen yn ei arddegau yn aros gydag ef ar seibiant, daeth yn amlwg yn fuan mai nhw oedd y gêm iawn i’w gilydd ac roedd Alex am ymrwymo i ofalu am y llanc nes iddo ddod yn oedolyn, gan ei gefnogi trwy addysg.
“dydw i ddim wedi gorfod aberthu unrhyw beth!”
Alex: “Mewn cyfnod byr o amser, es i o ddarparu seibiannau byr a seibiant, i ofalu am fachgen yn ei arddegau yn y tymor hir. Nid wyf wedi gorfod aberthu unrhyw beth trwy wneud hynny chwaith. I mi, mae gen i fos a chydweithwyr gwaith cefnogol iawn sydd bob amser wedi fy nghefnogi ers dechrau fy nhaith faethu. Rwy’n berson rhagweithiol a phob amser yn cynllunio ymlaen llaw sydd wedi profi’n ddefnyddiol wrth jyglo gwaith, bywyd a maethu.”
Oherwydd y cyfryngau, yn aml mae camargraff bod pobl ifanc yn eu harddegau mewn gofal maeth yn fwy heriol neu drafferthus na phlant iau. Fodd bynnag, nid dyna’r gwir o gwbl.
mae maethu yn eu harddegau yn brofiad gwahanol, yn hytrach nag yn un mwy heriol.
Mae rhai pobl na all gofalwyr maeth yn effeithio’n gadarnhaol ar bobl ifanc yn eu harddegau am eu bod nhw’n rhy hen , ond nid dyna’r gwir o gwbl.
Mae astudiaethau wedi dangos bod ein hymennydd yn parhau i ddatblygu tan ein 20au cynnar, sy’n golygu nad yw byth yn rhy hwyr i adael effaith gadarnhaol ar fywyd rhywun yn ei arddegau. Gall dod o hyd i dir cyffredin fynd yn bell. Mewn gwirionedd, mae nifer o bethau y gallwch chi eu dysgu i bobl ifanc yn eu harddegau nad ydyn nhw’n addas ar gyfer plant iau, o dasgau cartref sylfaenol i ymdopi â’u profiad cyntaf o dorri eu calon.
Gall annibyniaeth fod yn beth gwerthfawr dros ben i berson ifanc yn ei arddegau. Mewn gwirionedd, gall fod yn haws gofalu am blant llai oherwydd eu bod nhw’n fwy annibynnol ac yn deall mwy. Gallan nhw ofalu am eu hunain ar lefel fwy ymarferol. Yn aml, mae gan bobl ifanc eu barn a’u gwerthoedd unigryw eu hunain a all arwain at sgyrsiau deniadol, yn enwedig pan fo cyfathrebu iach ac agored.
gall arddegwyr ffynnu mewn amgylchedd meithringar a sefydlog
Mae’n wir bod rhai pobl ifanc yn eu harddegau yn gallu defnyddio ymddygiadau i guddio eu teimladau o boen ac ofn. Ond gyda’r cymorth, arweiniad cywir, anogaeth ac amynedd, gall pobl ifanc yn eu harddegau ffynnu mewn amgylchedd meithringar a sefydlog – yn union fel unrhyw blentyn arall – ac mae llawer yn mynd ymlaen i gyflawni canlyniadau cadarnhaol.
Alex: “I mi, doedd dim dwywaith amdani, byddwn i’n meithrin pobl ifanc yn eu harddegau. O ddechrau’r broses, roeddwn i’n glir mai dim ond lleoliadau seibiant / tymor byr i blant hŷn/pobl ifanc yn eu harddegau roeddwn i eisiau eu cynnig. Roedd hyn oherwydd fy mod i am allu ymgysylltu’n llawn â’r person ifanc a chynnig nid yn unig lle diogel iddyn nhw ond cyfle i ymgysylltu â gweithgareddau y tu allan i’r cartref. Ni allaf ond siarad am fy mhrofiad ond os ydych chi’n trin y person ifanc â pharch ac yn rhoi lle iddo wneud ei benderfyniadau ei hun heb yr angen i geisio gorfodi eich gwerthoedd/cred eich hun ar y person ifanc, cewch chi’r un parch yn ôl yn ei dro.”
Yn y pen draw, mae pobl ifanc yn eu harddegau yn dal i chwilio am yr hyn y mae ei angen ar bob plentyn arall – lle i deimlo eu bod nhw’n perthyn, lle i deimlo eu bod nhw’n bwysig, man lle maen nhw’n cael eu gwerthfawrogi, man lle mae eu llais nhw’n cael ei glywed.
Dyna pam mae Wendy ac Alex yn maethu pobl ifanc yn eu harddegau.
gallwch gyfuno bod yn ofalwr maeth sengl sy’n gweithio ac yn gofalu am arddegwyr!
Mae Wendy ac Alex yn brawf byw y gallwch chi gyfuno bod yn sengl, maethu pobl ifanc yn eu harddegau, a gweithio.
Ac nid yw’r naill na’r llall wedi edrych yn ôl ers iddyn nhw ddechrau maethu.
Wendy: “Byddwn yn wirioneddol argymell maethu i unrhyw un a phawb, yn enwedig gyda Maethu Cymru Abertawe. Hoffwn i pe bawn i wedi gwneud hyn yn gynt.”
Alex: “Byddwn i yn bendant yn argymell maethu. Os caiff ei wneud am y rhesymau cywir, mae’n rhoi cymaint o foddhad. Mae’r gwahaniaeth y gallwch chi ei wneud i berson ifanc trwy gynnig lle diogel iddyn nhw a gwneud iddyn nhw deimlo ymdeimlad o berthyn yn deimlad anhygoel. Mae Maethu Cymru Abertawe wedi bod yn wych o’r alwad ffôn gyntaf. Maen nhw’n ymateb yn dda, yn agored ac yn onest iawn sydd, i mi, yn bwysig iawn i berson wrth wneud iddo deimlo bod ganddo gymorth.
“Y pethau bach sydd wedi bod mwyaf werth chweil.”
Mae maethu yn werth chweil beth bynnag fo oedran y plant neu’r bobl ifanc sy’n dod i fyw gyda chi. Pa un ai a ydych chi’n cynnig lleoliadau seibiant, tymor byr neu hirdymor, mae’r effaith y mae gofalwyr maeth yn ei chael yn wych.
Alex: “Yn yr amser byr rydw i wedi bod yn maethu, y llwyddiannau bach sydd wedi rhoi’r boddhad mwyaf. Yn ddiweddar, mae’r person ifanc rwy’n ei gefnogi ar hyn o bryd wedi newid fy enw ar ei ffôn o ‘Alex Carer’ i ‘Alex’ yn unig. I mi, roedd hyn yn arwydd bod y person ifanc bellach yn teimlo’n hapus ac yn fodlon gyda mi.”
Roedd Wendy yn cytuno’n llwyr.
Wendy: “Rwy’n credu fy mod i wedi gwneud y peth gorau drwy symud draw i Faethu Cymru Abertawe, gan fy mod i wedi cael y fraint o gwrdd â phobl ifanc wych. Os oes angen cymorth arna i, rydw i bob amser wedi gallu cysylltu â rhywun yn yr adran i gael cyngor a gwybodaeth. Galla i ddweud yn onest o waelod fy nghalon mai maethu yw un o’r swyddi anoddaf i mi ei wneud erioed, ond mae’r budd yn hollol anhygoel.”
Cysylltu
Os ydych chi’n ystyried maethu ond yr hoffech chi gael rhagor o wybodaeth am sut y gall cydblethu â’ch deinameg deuluol neu’ch ffordd o fyw, cysylltwch â Maethu Cymru Abertawe heddiw!
Gallwn ni egluro’r rôl, y broses, y cymorth rydyn ni’n ei ddarparu i’n gofalwyr maeth, a helpu i leddfu unrhyw bryderon sydd gennych chi ynghylch eich addasrwydd.
Cysylltwch â ni heddiw am sgwrs anffurfiol.
Os hoffech gael gwybod mwy am weithio a maethu, darllenwch flog Maeth Cymru yma.
Gallwch ddysgu mwy am fythau maethu yma.
Gallwch chi hefyd ddod o hyd i’r atebion i gwestiynau cyffredin yma.
