Mae’r gofalwyr maeth Julie, Hayley a Zoe i gyd wedi bod yn ffrindiau ers dros wyth mlynedd. Cyfarfu Zoe a Hayley â’i gilydd pan ddarparodd Zoe seibiant i Hayley, ac yna cyfarfu Hayley â Julie mewn grŵp chwarae arbenigol. Yna dechreuon nhw fynd i grŵp chwarae gyda’i gilydd ac yn ddigon buan, daethant yn ffrindiau da.
Mae cael rhwydwaith cefnogaeth da mor bwysig i ofalwyr maeth, p’un a yw hynny’n cynnwys teulu neu ffrindiau, neu ofalwyr maeth eraill i alw arnynt.
Gall ffrindiau a theulu fod yn gymorth mawr mewn argyfyngau neu am seibiant mawr ei angen, a gall meithrin cyfeillgarwch â gofalwyr maeth eraill fod yn amhrisiadwy oherwydd eu bod yn deall y sefyllfa ac wedi bod drwy’r profiad eu hunain.
Mae Julie, Hayley a Zoe yn siarad am sut y daethant i faethu, pwysigrwydd cefnogi ei gilydd a’r buddion.
sut ddechreuon nhw faethu?
Zoe: “Cafodd fy ngŵr a minnau lawer o driniaeth IVF. Cawsom ein merch, Ava. Pan oedd hi’n flwydd oed, penderfynais fy mod i eisiau babi arall. Siaradais â’m gŵr a phenderfynom nad oeddem am fynd drwy’r broses IVF eto. Roeddwn i’n caru plant gymaint ac yn gwybod fy mod i eisiau gwneud rhywbeth a oedd yn eu cynnwys nhw. Roeddwn i’n gwybod nad oeddwn i eisiau mabwysiadu felly penderfynon ni faethu – roedd yn golygu fy mod i’n gallu treulio amser gyda fy merch a bod o gwmpas llawer o blant. Roedd hefyd yn golygu, am gyfnodau ar y tro, nad oedd Ava yn unig blentyn. Ffactor arall a oedd wedi fy helpu i wneud y penderfyniad oedd bod fy mam wedi maethu, felly roedd gen i brofiad ohono.”
Hayley: “Roedd fy merched yn mynd yn hŷn a doeddwn i ddim yn gweithio ar y pryd. Doeddwn i wir ddim eisiau gweithio mewn swyddfa. Siaradais â’m gŵr a gwnaethom drafod maethu. I ddechrau, buom yn meddwl am faethu am ychydig flynyddoedd ac yna’n edrych ar yr opsiwn o fabwysiadu. Fodd bynnag, 10 mlynedd yn ddiweddarach rydym yn dal i faethu.”
Julie: “Roedd dau brif reswm pam y penderfynais ystyried maethu. Yn y bôn, y prif reswm oedd oherwydd bod fy mam wedi tyfu i fyny mewn gofal maeth ac roedd gofalwyr maeth wedi newid ei bywyd mewn ffordd gadarnhaol. Roeddwn i eisiau gallu gwneud yr un peth i rywun arall. Yr ail reswm oedd, pan oeddwn i’n iau roedd gen i ffrind mewn gofal maeth. Un diwrnod es i i alw amdani yng nghartref ei gofalwr maeth a dywedodd ei gofalwr wrtha i ei bod wedi gadael. Roeddwn i’n drist dros ben – ni welais i mohoni eto. Gwyddwn fod gennyf y cariad i’w roi, tŷ cynnes i groesawu plant a’r gwytnwch sydd ei angen.”
mae cefnogaeth yn allweddol
Zoe: “Rwy’n credu y daethom yn ffrindiau mor dda oherwydd bod ein meddyliau ynghylch maethu’n debyg. Mae rhwydwaith cefnogaeth da mor bwysig. Mae cael Julie a Hayley yn fendith. Mae adegau wedi bod lle dwi wedi bod yn sâl ac mae’r merched wedi camu i mewn i helpu drwy gadw mewn cysylltiad neu gael y plant am gwpl o oriau. Yr hyn sy’n bwysig yw gwybod eu bod nhw yno i mi, yn enwedig gan fod fy ngŵr yn gweithio i ffwrdd.”
Julie: “Rydym bob amser yn dweud, os oes unrhyw broblem, ni waeth pa amser yn y nos yw hi, gallwn i gyd ffonio ein gilydd am gymorth. Mae’n gysur mawr. Mae angen rhywun ar bawb.”
Hayley: A dweud y gwir, petawn i’n maethu heb gefnogaeth y merched, dwi ddim yn meddwl y byddwn i wedi dal ati cyhyd. Mae’r tîm yn Maethu Cymru Abertawe’n gefnogol iawn ond nid yw’r un peth â phan fyddwch yn siarad â gofalwyr maeth eraill oherwydd maen nhw’n deall sut rydych chi’n teimlo. Mae’n bwysig gwybod y gallwch siarad â rhywun sydd wedi bod drwy’r un peth ac sy’n gallu rhoi cyngor.
“Ar hyn o bryd, mae gennym ni i gyd fabanod maeth sydd wedi dioddef gyda bwydo felly mae’n braf gallu cymharu a helpu’n gilydd.
“Mae cael babi maeth yn sefyllfa hollol wahanol i gael eich babi eich hun ac ni allwch siarad ag unrhyw un am y peth oherwydd ni fydd pawb yn deall.”
Julie: “Mae babi wedi dod i fyw gyda fi’n ddiweddar, ond mae blynyddoedd wedi bod ers i mi gael fy mabi ddiwethaf. Doedd hi ddim yn bwydo felly siaradais â Zoe, a oedd wedi rhoi poteli penodol i mi roi cynnig arnynt. Dechreuodd y babi fwydo’n syth. Mae’n ymwneud â chael rhywun sy’n gwybod beth rydych yn mynd drwyddo ac sy’n gallu rhoi cyngor defnyddiol.”
Zoe: “Weithiau pan rwyf wedi dod i ben fy nhennyn byddaf yn ffonio’r merched, ac yna’n sylweddoli eu bod nhw’n cael diwrnod gwaeth felly wedyn rwy’n sylweddoli nad yw fy niwrnod mor ddrwg â hynny wedi’r cyfan – mae popeth yn iawn.”
Julie: “Os oes angen inni gwyno, gallwn alw ar ein gilydd heb unrhyw feirniadaeth. Does dim byd gwell na rhywun yn deall sut rydych chi’n teimlo.”
Hayley: “Gallwn fod yn hollol onest gyda’n gilydd heb unrhyw feirniadaeth. Rydym i gyd yn ymwybodol o’r ffiniau, felly gallwn ymddiried yn ein gilydd gyda’r plant i gyd. Pan rydyn ni i gyd wedi bod yn maethu plant, ar ôl i’r plant ymgartrefu mae’r tair ohonom wedi cael gwyliau a nosweithiau allan gyda’n gilydd, sy’n hyfryd. Ond mae angen rhwydwaith cefnogaeth da arnoch i wneud hynny, fel teulu a ffrindiau.”
Mae eu gŵyr hefyd yn ffrindiau.
Hayley: “Mae’r gwŷr yn ffrindiau hefyd. Gan eu bod yn gweithio’n llawn amser, nid ydynt yn cael cyfle i gymryd rhan mewn llawer o’r gweithgareddau, felly pan fyddwn ni i gyd yn mynd allan gyda’n gilydd, mae’r dynion yn cael cyfle i siarad am faethu a chael sgwrs rhyngddynt eu hunain sy’n fuddiol iawn iddynt.”
ymdopi â covid
Roedd y pandemig wedi effeithio ar bawb, yn enwedig plant mewn gofal nad oeddent yn gallu gweld eu teulu. Ond roedd hefyd yn anodd i ofalwyr maeth.
Hayley: “Yn ystod COVID, fe wnaethom ffonio ein gilydd drwy’r amser i siarad am bethau, ac roeddem yn anfon negeseuon o gefnogaeth at ein gilydd drwy WhatsApp.”
Zoe: “Gwnaethom brynu anrhegion ar gyfer ein gilydd fel arwydd o gefnogaeth.”
nid yw pob diwrnod yn wych
Zoe: “Gall fod yn eithaf unig felly mae cael ffrindiau eraill sy’n maethu mor fuddiol.”
Hayley: “Nid yw pob diwrnod yn wych ac mae rhai dyddiau pan fydd pethau’n anodd, ond pan fyddaf yn cael y dyddiau hynny, rwy’n anfon neges at y merched. Rydym ar WhatsApp bob dydd, yn siarad â’n gilydd – yn enwedig ar ôl dyddiau anodd.”
manteision maethu gyda maethu cymru abertawe
Hayley: “Dwi erioed wedi teimlo nad oes unrhyw gefnogaeth gan Maethu Cymru Abertawe. Rwy’n teimlo bod rhywun yn gwrando arnaf bob amser ac ni allaf ddweud unrhyw beth negyddol am y gwasanaeth.”
Zoe: “Rwyf wedi bod yn maethu ers bron i 10 mlynedd ac mae llawer mwy ar gael i ofalwyr maeth, yn enwedig er mwyn i’n lleisiau gael eu clywed. Mae gennym grwpiau gofalwyr maeth, boreau coffi wythnosol a staff a rheolwyr sy’n trefnu siarad â ni bob mis. Mae’r tîm yn agored iawn ac yn gwrando arnom bob amser. Maent bob amser yn gofyn am ein teimladau a’n safbwyntiau i ddarganfod ffyrdd o wella’r gwasanaeth. Mae’n dda iawn. Mae’n braf iawn mynd i’r grwpiau cymorth a’r boreau coffi a chwrdd â phobl newydd, yn enwedig gofalwyr maeth nad ydym wedi cwrdd â nhw o’r blaen. Mae’n braf iawn cael gwahanol leoedd i fynd, sydd wedi’u trefnu ar ein cyfer.”
Hayley: “Mae gen i berthynas arbennig o dda gyda fy ngweithiwr cymdeithasol, mae hi’n wych. Rwy’n teimlo y gallaf siarad â hi am unrhyw beth ond yn yr un modd, os yw’n anghytuno â mi mae’n hyderus i ddweud wrtha i a thrafod pam.”
Zoe: “Mae gen i hefyd berthynas wych gyda fy ngweithiwr cymdeithasol. Rwy’n gwybod y gallaf ddweud unrhyw beth wrthi am ei bod yn fy adnabod, mae’n gwybod fy nghryfderau, mae’n gwybod fy gwendidau ac nid yw’n fy meirniadu. Ond rwy’n credu ein bod ni’n lwcus iawn oherwydd mae’r tîm cyfan mor weladwy, felly rydym yn teimlo ein bod yn adnabod pawb a’u bod yn gyfarwydd i ni, ac rydym yn gwybod bod rhywun bob amser ar gael i siarad â nhw.”
Hayley: “I mi, rwy’n ein hystyried ni, y gofalwyr maeth, a’r gweithwyr cymdeithasol fel un tîm mawr. Mae pob un ohonom yn rhan o Maethu Cymru Abertawe.”
Ceir rhagor o wybodaeth am y gefnogaeth mae ein gofalwyr maeth yn ei derbyn yma.
buddion maethu
Hayley: “Mae bob amser yn braf mynychu fy adolygiad blynyddol lle mae aelodau staff Maethu Cymru Abertawe yn trafod fy mlwyddyn flaenorol o faethu. Mae’n tynnu sylw at yr hyn rwyf wedi’i gyflawni ar gyfer y plant, yn ogystal â fi fy hun. Mae mor fuddiol clywed y cerrig milltir y mae’r babanod wedi’u cyrraedd drwy fy nghefnogaeth. Mae’n gwneud i mi sylweddoli fy mod i’n gwneud gwaith da.”
Zoe: “I mi, mae’n werth chweil pan fydd y babanod sydd wedi bod yn diddyfnu ac wedi bod mor sâl yn gwneud cynnydd da iawn, ac mae’r meddyg teulu’n dweud mai fi sy’n gyfrifol am hynny. Mae’n anhygoel pan fydd meddyg ymgynghorol yn dweud bod babi mor ddrwg o ran diddyfnu, efallai na fydd yn gwella, ac yna fisoedd neu flynyddoedd wedyn maent yn hapus, yn gwenu ac yn ceisio siarad. Mae’n gwneud i mi feddwl, ‘fe wnes i hynny, mae’r babi’n iawn oherwydd yr hyn a wnes i drosto’. Mae’n rhaid i chi fod yno iddyn nhw a helpu gydag unrhyw boen maen nhw’n ei brofi.”
Julie: “Dwi wrth fy modd yn gweld pob plentyn sydd wedi byw yma gyda fi’n datblygu ac yn cyrraedd cerrig milltir, waeth pa mor fawr neu fach ydynt. Maen nhw’n unigryw i’r plentyn hwn. Dwi hefyd yn mwynhau dysgu sgiliau newydd a datblygu fy ngwybodaeth fel y gallaf helpu plant gyda’r hyn y mae arnyn nhw ei angen gennyf i.”
Zoe: “Mae hefyd yn werth chweil pan fyddwch yn helpu’r babanod i symud ymlaen yn llwyddiannus, naill ai nôl adref, i ffrindiau neu deulu, neu i fabwysiadwyr. Pe na bai gen i dŷ yn llawn plant, byddwn i’n ddiflas.”
pa gyngor fyddech chi’n ei roi i unrhyw un sy’n ystyried maethu?
Hayley: “Os ydych yn ystyried maethu, gwnewch yn siŵr bod gennych rwydwaith cefnogaeth da – mae’n rôl 24/7 felly byddwch yn barod. Mae angen i chi wneud gwaith caled i gael y canlyniadau gorau. Dwi wir wrth fy modd yn maethu. Mae rhai blynyddoedd ar ôl i ni faethu yn bendant.”
Julie: “Mae angen i chi fod yn ymroddedig ac yn agored eich meddwl. Ni fyddwn am wneud unrhyw beth arall. Byddwn yn argymell Maethu Cymru Abertawe i unrhyw un.”
Zoe: “Dylech wneud ymchwil fel eich bod yn gwybod beth mae maethu yn ei olygu. Byddwn yn argymell bod pobl yn mynychu un o’r digwyddiadau gwybodaeth ac yn siarad â gofalwyr maeth. Rwyf wrth fy modd yn maethu, alla i ddim dychmygu peidio â’i wneud.”
I gael gwybod pryd y cynhelir y digwyddiad gwybodaeth nesaf, cliciwch yma.
cysylltu â ni
Os gallwch agor eich drws i blentyn neu berson ifanc lleol i gynnig cartref diogel a chariadus iddo, cysylltwch â ni am ragor o wybodaeth neu i wneud ymholiad.
